راهنمایی پرورش مرغ بومی محلی اصلاح شده

-1 مدیریت جوجه1-1 آماده سازي جهت پذیرش جوجهرمز موفقيت پرورش، داشتن برنامه مدیریتی موثر قبل از رسيدن جوجه ها به فارم است .
در هرفارم جوجه ها را به صورت تك سنی پرورش دهيم . از جدا بودن كامل جوجه هاي جوان از 
جوجه هاي مسن تر اطمينان یابيد . پرورش جوجه ها باید درسيستم تمام پر- تمام خالی با یك
برنامه بهداشتی مناسب انجام گيرد . كارگران فقط باید در داخل فارم مورد نظر فعاليت كنند.
وسایل مورد نياز دوره پرورش را قبل از رسيدن جوجه ها، تميز و ضدعفونی كنيد. باید برنامه هاي 
بيوسكوریتی هميشه و در تمام مدت سال و دورانی كه فارم نيز خالی از جوجه است به اجرا
گذاشته شود .
فارم مادر باید از امنيت كافی برخوردار باشد . براي ماشين هایی كه وارد فارم ميشوند ابتدا 
مراحل تميز كردن چرخها انجام گيرد . فقط مسئولين و پرسنل باید اجازه ورود به فارم را داشته
باشند و ورود آنها به فارم نيز باید پس از طی مراحل كامل بيوسكوریتی كه شامل دوش گرفتن و
استفاده از لباسهاي مخصوص است انجام شود . درب آشيانه ها نيز باید در مواقع غير ضروري
كاملا“ بسته باشد .
1-2 طراحی براي جوجه ریزي
تراكم جوجه ریزي با درنظر گرفتن شرایط محيطی و یا شرایط آب و هوایی منطقه اي تعيين ميگردد. به یاد داشته
باشيد كه خروسها سنگين تر از مرغها هستند و براي دستيابی به وزن مورد نظر باید سطح بيشتري در اختيار آنها
قرار گيرد .
در هر بار جوجه ریزي ممكن است اندازه گله متفاوت باشد، بنابراین لازم است از تعداد 
دقيق جوجه ریزي آگاه باشيد.
تمام كف سالن را با پوشال بپوشانيد تا از اتلاف حرارت جلوگيري شود . پوشال بستر را با چنگك 
یكنواخت و فشرده نمائيد. بستر ناهموار ایجاد درجه حرارت غيریكنواخت در نقاط مختلف بستر می
نماید و باعث می شود كه تعدادي از جوجه ها در داخل قسمت هاي ناهموار بستر و یا در زیر وسائل
جمع شوند و این مسئله از دسترسی جوجه ها به آب و دان در این مرحله حساس می كاهد .
قبل از رسيدن جوجه ها با تهویه مناسب ، گازها و گرماي ناشی از ضدعفونی كردن سالن را خارج 
نمایيد. گاز فرمالين ميتواند باعث ایجاد مشكلات در یكنواختی و كاهش ميزان رشد اوليه گردد.
براساس شرایط آب و هوایی سالن ها را 22 تا 24 ساعت قبل از رسيدن جوجه ها گرم كنيد . این كار 
باعث اطمينان یافتن از دماي مناسب بستر در هنگام قراردادن جوجه ها درسالن می گردد. با كنترل
مرتب دستگاهها از سالم بودن همه وسایل گرمازا اطمينان یابيد .
از عملكرد درست تهویه حداقل از روز قبل از جوجه ریزي اطمينان حاصل كنيد . هرگز هواي تازه را 
فداي هزینه گرم كردن هواي سالن نكنيد .
دو آبخوري اضافه براي هر 111 پرنده فراهم نمائيد و آنها را در نزدیك دانخوري قرار دهيد . 
تجهيزات دانخوري نباید به طور مستقيم زیر مادر مصنوعی قرار گيرند و دان باید درست قبل از 
رسيدن جوجه ها به فارم در دانخوریها توزیع شود .
به ازاي هر 57 پرنده ، یك سينی دانخوري تهيه نمایيد . از تازه بودن دان در دانخوریهاي كمكی 
اطمينان حاصل كنيد و به جوجه ها اجازه استفاده از دان مانده را ندهيد .
گارد احاطه شده مادر مصنوعی )ترجيحا“ شبكه توري( نباید بيش از 24 سانتی متر ارتفاع داشته 
باشد. حداكثر تراكم پرنده در محدوده هر مادر مصنوعی 01 جوجه در هر متر مربع می باشد .
از نورجذب كننده براي نگه داشتن پرنده در نزدیكی منبع حرارتی استفاده نمایيد . براي كمك به 
21 لوكس باشد . - یافتن آب و دان در هفته اول شدت نور باید حدودا“ 01
محافظ مادر مصنوعی
04 سانتی متر محصور نمایيد . شبكه هاي سيمی ، با سوراخهایی به ابعاد - دور مادرهاي مصنوعی را به ارتفاع 24
2/7 سانتی متر براي تابستان ارجح ميباشد . محصور كننده و یا محافظ باید اطراف منبع حرارتی و یا در طول سالن قرار
گيرد . بعد از هفت روز محافظ را به خارج از سالن منتقل كنيد.
1-0 نور
در 24 ساعت اول ورود جوجه ها نور را به طور پيوسته در اختيار پرنده قرار گيرد . شدت نور باید حداقل 21 لوكس
باشد تا مطمئن شویم كه جوجه ها آب و دان را به راحتی پيدا خواهند كرد .
تمام سالن هاي پرورش مرغ مادر بومی باید ضد نور باشند .
1-2 كوتاه كردن نوك
كوتاه كردن نوك جوجه ها در گله هاي مادري كه تحت شرایط كامل كنترل نور ، پرورش می یابند معمولا“ لازم
نمی باشد .
در شرایط پرورش در سالن هاي باز و یا در وضعيتی كه شدت نور غيرقابل كنترل باشد، جهت كاهش حالت تهاجمی
طيور ممكن است كوتاه كردن نوك جوجه ها ضروري باشد .
5 روزگی و به درستی انجام گيرد . - در صورت لزوم ، كوتاه كردن نوك مرغها و خروسها باید در سن 11
2 هفته بعد از كوتاه كردن نوك ميزان دان در دانخوریها را افزایش دهيد. - براي كاهش استرس و یكنواختی بهتر ،تا 0
مرغها
تقریبا“ یك سوم از نوك بالا و پایين را با روشی مناسب كوتاه كنيد . درصورتيكه كوتاه كردن به درستی انجام شده باشد
طول نوك بالا و پایين همسطح می باشد . در سن 14 هفتگی اندازه نوك مرغها را به دقت كنترل كنيد و مطمئن شوید
كه رشد نوك آنها به حدي نيست كه به جفتگيري گله آسيب برسانند. نوك پرندگانی كه خيلی بلند است و یا نوك هاي
قاشقی شكل و طوطی مانند یا دیگر ناهنجاریهاي نوك كه ممكن است دسترسی طيور را به آب و دان مشكل نماید ، باید
در حد استاندارد اصلاح شود .
خروسها
جهت دستيابی به یكنواختی مناسب و حداكثر پتانسيل باروري ، باید كوتاه كردن نوك خروسها به دقت و درستی انجام
گيرد. تنها ناحيه كراتينی نوك را كوتاه كنيد. نوك پرندگان را در سن 14 هفتگی به دقت كنترل كنيد و نوكهایی كه
داراي رشد مجدد بوده و یا داراي وضعيت غيرطبيعی هستند باید مجددا“ كوتاه شوند.كوتاه كردن نوك خروسها ، باعث
كاهش آسيب به مرغها در دوره جفتگيري می گردد و به موثر بودن جفتگيري كمك می نماید.
2 - دوره رشد
درك و تفهيم منحنی وزن بدن در دوره رشد بسيار مهم است و ميتوان این دوره را به سه قسمت تقسيم
7 هفتگی است كه یكنواختی و اندازه بدن به دست آمده در این دوره در ادامه زندگی - كرد . اولين دوره 4
4 هفتگی است كه پرندگان ب اید تحت برنامه غذایی - پرنده تعيين كننده و مهم است . دومين دوره 14
دقيقی قرار گيرند تا از افزایش وزن آنها جلوگيري شود . سومين دوره بعد از 14 هفتگی است كه در این
دوره گله به افزایش رشد جهت آماده شدن براي رشد جنسی و رسيدن به یكنواختی مناسب بدون در نظر
گرفتن وضعيت وزن بدن نياز دارد .
2 ابتداي مرحله پرورش) 1 تا 12 روزگی ( -1
12 روز اول پرورش ، مهمترین دوره زندگی پرنده می باشد . در این دوره باید به دان و آب و درجه حرارت و كيفيت هوا
توجه خاصی مبذول گردد. زیرا كه پرورش صحيح و تامين نيازهاي جوجه در این مرحله ، در چگونگی عملكرد گله در
آینده موثر می باشد.
در این مرحله :
دان وآب تازه باید در دسترس جوجه ها باشد . 
مادر هاي مصنوعی و هيترها بطور مرتب كنترل شوند تا از صحت كار آنها مطمئن شوید . 
Chick founts از یكروزگی تا 5 روزگی استفاده از آبخوریهاي كمكی توصيه ميگردد. از آبخوریهاي كوچك یا 
استفاده كنيد. از سينی جهت آبخوري استفاده نكنيد ، عدم استفاده از سينی به جاي آبخوري از مشكلات
ناشی از عفونتهاي پا جلوگيري می نماید . آبخوریها را مستقيما“ زیر مادرهاي مصنوعی قرار ندهيد.
تعداد مناسب كارتن جوجه براي هر مادر مصنوعی در محدوده آن چيده شود كه این كار قبل از تخليه جوجه 
ها باید صورت گيرد . با دقت جوجه ها را در مناطق پرورشی پخش كنيد . هيچگاه كارتنهاي جوجه را در داخل
سالن و یا محدوده مادرهاي مصنوعی روي هم قرار ندهيد .
وزن 5 روزگی پرنده معيار خوبی براي تعيين موفقيت دوره اوليه پرورش می باشد . اثرات استرسهاي اوليه 
ممكن است تا مدتها دیده نشوند و احتمالا“ باعث تاثير منفی برعملكرد گله در دوره توليد ميگردد. دليل
اصلی براي نرسيدن به وزن هدف ، مصرف دان به ميزان ناكافی است . استفاده از دان كرامبلز با كيفيت مناسب
براي خوردن دان كافی در هفته اول ضروري است . ميزان دان ناكافی و یا فضاي كم دانخوري باعث تاثير منفی
بر ميزان خوردن دان ، وزن و یكنواختی پرنده ميگردد. لازم است بدانيم كه جذب پروتئين كافی در ابتداي
دوره به خصوص در 2 هفتگی بروزن ، یكنواختی و نهایتا“ توليد تخم مرغ اثر ميگذارد .
2 ساعت پس از تخليه كارتنها ، جوجه ها را در سالن كنترل كنيد تا مطمئن شوید كه آنها در دماي سالن 
احساس راحتی ميكنند .
مادرهاي مصنوعی
22 ساعت قبل از ورود - تراكم پرنده ها نباید بيش از 01 قطعه پرنده در هر متر مربع باشد . مادرهاي مصنوعی باید 24
22 درجه سانتيگراد - جوجه ها روشن باشند . دما از لبه مادر مصنوعی در ارتفاع 7 سانتی متري بالاي بستر باید 02
باشد . دقت كنيد كه جوجه ها در زیر مادر مصنوعی راحت باشند ولی مراقب باشيد كه محدوده مادرهاي مصنوعی
خيلی گرم نشود .
نمودار زیر چگونگی پخش جوجه ها در زیر مادرهاي مصنوعی را نشان ميدهد .
درجه حرارت مناسب براي جوجه هاي مادر
2
2-2 افزایش وزن بدن مرغها در سن 14 تا 21 هفتگی
14 هفتگی از نظر افزایش وزن - براي توليد حداكثر تخم مرغ و تداوم توليد مناسب لازم است كه مرغها در سن 21
بدن در حد مطلوب باشند .
تركيب بدنی مرغها در زمان تحریك نوري به اندازه وزن بدن پرنده حائز اهميت است . این بدین معنی است كه
- مرغها باید عضله واري سينه و ذخيره چربی كافی را در این زمان داشته باشند . به طور طبيعی پرندگان در سن 21
14 هفتگی به راحتی به عضله واري مناسب سينه ميرسند اما این به معنی به دست آوردن ذخيره چربی كافی نمی
باشد
بمنظور دستيابی به ذخيره چربی كافی ، مرغها باید در دوره حساس 14 تا 21 هفتگی افزایش وزن مناسب را داشته
باشند.
یكنواختی وزن بدن تعيين كننده یكنواختی بلوغ جنسی گله است كه باعث دستيابی به توليد مناسب و تداوم
توليد در بيش از 41 و 51 درصد است .
برنا مه هاي نوري توصيه شده براي پرورش و توليد در سالنهاي بسته
سن
)هفته(
سن )روز( روشنایی ) ساعت ( شدت نور ) لوكس ( شدت نور ) فوت- كندل (
1 تا 0 یكروزه تا
21
22 ساعت در یكروزگی و كاهش
تدریجی تا رسيدن به 4 ساعت در
12-21 روزگی
1 روزه حداكثر نور -2
) بيش از 21 لوكس(، سپس
شدت نور را كاهش داده تا
در 5 روزگی به 21 لوكس
برسد.
1 روزه حداكثر نور -2
)بيش از 2 فوت كندل(،
سپس شدت نور را كاهش
داده تا در 5 روزگی به 2
فوت كندل برسد.
1/7-1 7-11 4 21-121 0-21
2-4 21-41 11 121-125 21-21
2-4 21-41 10 125-172 21-22
2-4 21-41 12 172-141 22-20
2-4 21-41 17 141-221 20-41
فاكتورهاي معمول كه باعث غيریكنواختی وزن می شوند .
وجود گاز فرمالدئيد در سالن ها در هنگام وارد شدن جوجه ها 
مخلوط كردن جوجه هایی كه مادرانشان سنين مختلف دارند . 
اصلاح نوك اگر به طور استاندرد صورت نگيرد . 
دماي بسيار بالا 
توزیع نامناسب دان 
تغذیه نادرست و یا تفاوت اندازه ذرات دان 
over stocking تراكم بالا 
آب ناكافی 
ميزان بالا یا پایين انرژي 
نور كم در هنگام خوردن دان 
ارتفاع نامناسب دانخوري 
زمان تغذیه غير منظم 
تعداد نادرست پرنده یا جابه جایی پرندگان در پن ها 
بيماري یا آلودگيهاي انگلی 

دوره توليد
تجهيزات مورد نياز
سيستم تهویه باید توانایی ایجاد دماي مناسب را در شرایط مختلف آب و هوایی داشته باشد. در آب و هواي 
سرد ، ظرفيت فن ها باید به حدي باشد كه بتواند هر 4 دقيقه یكبار هواي سالن را عوض كند و فن خروجی
باید هر 7 دقيقه یك دقيقه یا هر ده دقيقه دو دقيقه خاموش باشد. اگردرجه حرارت از دماي مورد نياز بالاتر
رفت ، فن هاي سيستم تهویه حداكثر باید بتوانند هر 7 دقيقه یكبار هوا را عوض كنند تا دما به حد مطلوب ،
مورد نظر برسد .
در سيستم دانخوري زنجيري حداقل 17 سانتيمتر فضاي دانخوري براي هر مرغ تهيه كنيد و یا براي هر 12 
مرغ یك دانخوري بشقابی در نظر بگيرید تا از توزیع دان در كمتر از 0 دقيقه اطمينان یابيد.
در مزارع مرغ مادر بهتر است از سيستم آبخوري نيپل استفاده شود به ازاي هر 4 تا 4 پرنده یك نيپل منظور 
گردد. اگر از سيستم آبخوري زنگوله اي استفاده ميشود به ازاي هر 41 تا 111 پرنده یك آبخوري زنگوله اي
باید منظور شود. خطوط آبخوري باید در فاصله 1 متري لانه هاي تخمگذاري قرار گيرد تا پرندگان به
تخمگذاري در لانه ها تشویق شوند.
به ازاي هر 2 پرنده یك لانه دستی منظور شود . لانه هاي مكانيكی مشترك را براي هر 71 پرنده در متر مربع 
درنظر بگيرید.
در سالن هایی با سيستم بسته ) فاقد پنجره ( شدت نور باید بين 21 تا 41 لوكس باشد . در سالن هاي باز ، 
شدت نور مصنوعی باید در هنگام كاهش نور طبيعی 41 تا 111 لوكس باشد. . توزیع نور در تمام سيستم ها باید
یكنواخت باشد .
جمع آوري تخم مرغ
جوجه درآوري و كيفيت مطلوب جوجه زمانی حاصل می شود كه جابه جایی و نگهداري تخم مرغ از زمان توليد تا زمان
خواباندن در شرایط مناسب انجام شود . به خاطر داشته باشيد كه تخم مرغ نطفه دار از تعداد زیادي سلول زنده تشكيل
شده است كه بعد از تخمگذاري و نگهداري در شرایط مطلوب پتانسيل جوجه درآوري آن فقط حفظ می شود و در
صورت عدم نگهداري مطلوب، این پتانسيل به شدت كاهش می یابد .
لانه هاي تخمگذاري هميشه باید داراي پوشال تميز باشند، هرگونه فضولات ، تخم مرغ شكسته و مواد زاید 
دیگر هرچه سریعتر باید از تله تخمگذاري خارج و با پوشال تميز جایگزین شوند. درمراحل اوليه تخمگذاري
پولت ها تمایل دارند كه با برهم زدن پوشالها آنها را بيرون بریزند ولی این عادت به زودي فراموش می شود .
راه رفتن مكرر در شروع توليد روش خوبی براي به حداقل رساندن تخم مرغهاي بستري است . 
راه رفتن در گله باعث به هم زدن آرامش مرغهایی كه به دنبال یافتن محلی در روي بستر و یا گوشه و كنار سالن 
جهت تخمگذاري می باشند می گردد و آنها را به رفتن به تله هاي تخمگذاري تشویق می نماید.
حداقل روزانه 2 نوبت تخم مرغها راجمع آوري نمائيد . توصيه ميشود در زمان پيك توليد روزانه شش نوبت تخم 
مرغها جمع آوري شوند .
درجه حرارت داخل لانه هاي تخمگذاري بخصوص در فصول گرم سال ، ممكن است مشابه ستر باشد ، 
اگر تخم مرغها مرتبا“ جمع آوري و خنك نشوند ، قبل از خواباندن تخم مرغها، رشد جنينی شروع می شود كه
باعث ایجاد تلفات در مراحل اوليه جوجه كشی و نهایتا“ كاهش جوجه درآوري می گردد.
جمع آوري تخم مرغها از لانه هاي اتوماتيك نيز باید به نحوي برنامه ریزي شود كه از پدیده رشد اوليه جنين 
درلانه تخمگذاري جلوگيري به عمل آید .
به كارگيري تخم مرغهاي روي بستر باعث كاهش جوجه درآوري و كاهش كيفيت جوجه ها می گردد. تحت هيچ 
شرایطی این گونه تخم مرغها نباید با تخم مرغهاي گذاشته شده در لانه ها مخلوط شوند . آنها باید به طور
جداگانه جمع آوري و بسته بندي شوند . بطوریكه به راحتی قابل تشخيص باشند و اگر لازم است كه از
آنها براي جوجه كشی استفاده شود ، باید بطور جداگانه در مورد آنها عمل شود .
قبل و بعد از هر نوبت جمع آوري و همچنين قبل و بعد از جابجایی تخم مرغهاي بستري دستها را بشویيد. 
دقت در جابجایی تخم مرغها از ایجاد تركهاي مویی پيشگيري می نماید . جمع آوري تخم مرغها باید در 
سبدهاي پلاستيكی و یا مقوایی باشد . شانه هاي تخم مرغ باید در سه ردیف روي هم گذارده و حمل شود . از
سبدها و یا وسایلی كه باعث می شود كه تخم مرغها ترك دار و یا آلوده شوند استفاده نكنيد .
نكاتی درباره تخم مرغ جوجه كشی
عوامل مهم در جوجه كشی
سن 
در مرغ هاي خيلی پير و خيلی جوان، تعداد كمتري از تخ ممر غها ، نطف هدار هستند. توليد تخ ممرغ نطف هدار
در مرغ هاي جوان بهتر است. براي مرغوب ماندن تخم مرغ توليد شده باید مر غها را مجبور كرد براي مدتی،
تخمگذاري نكنند. به این حالت، ' تول ك ' رفتن مرغ م یگویند. تولك رفتن، باعث م یشود كه مرغها
استراحت كنند . وقتی دوباره شروع به تخمگذاري كنند، تخم آنها مرغوب تر می شود.
سن شروع تخمگذاري در مرغ ها به طور معمول، بين پنج تا شش ماهگی است.
توليد 
ميزان نطفه دار بودن تخم مرغ ها در یك مرغ به اندازه تخ ممرغ وتعداد تخ ممر غهاي توليد شده بستگی دارد.
یعنی اگر تخم مرغ هاي توليد شده كوچك باشند، درصد نطف ه داري پایين م ی آید. و اگر بزري، یعنی استاندارد
باشند، نطفه داري در آنها بيشتر است.
انتخاب تخم مرغ مناسب 
براي توليد بيشتر و به دست آوردن جوجه هاي مرغوب تر باید تخم مرغ هاي جوجه كشی، ویژگيهاي مناسبی داشته
باشد.
نطفه دار باشند .
ویژگی و شكل ظاهري مناسب داشته باشند .
داراي خاصيت جوجه در آوردن باشند.
اجزاي اصلی تخم مرغ
- نطفه
- پرده زیر پوست
- سفيده تخم مرغ
- پوسته آهكی
- زرده تخم مرغ

ویژگيهاي ظاهري تخم مرغ جوجه كشی
وزن تخم مرغ 
در انتخاب تخم مرغ جوجه كشی باید خيلی دقت كنيم زیرا ممكن است تعداد زیادي از تخم مرغ ها، جوجه توليد نكنند.
یكسان بودن اندازه تخم مرغها خيلی مهم است. هنگام انتخاب باید ابتدا تمام تخم مرغ ها را وزن كنيم، سپس انتخاب
كنيم. مناسب ترین وزن تخم مرغ جوجه كشی، 71 تا 41 گرم است. تخم مرغ هاي ریز، جوجه هاي ریز و تخم مرغ هاي
درشت، جوجه هاي درشت به وجود می آورد.
پوسته تخم مرغ 
در انتخاب تخم مرغ جوجه كشی به پوسته تخم مرغ نيز باید دقت كنيم.تخم مرغ هایی كه پوسته نازك دارند، زو د
می شكنند. همچنين عامل هاي بيماري زا به راحتی وارد آنها می شوند. به همين دليل، این تخم مرغ ها باید كنار گذاشت ه
می شوند.
به طور كلی این تخم مرغ ها از نظر جوجه كشی، مناسب نيستند:
تخم مرغ هاي كثيف، شكسته، پوسته نازك، پوسته زبر، لكه دار، دراز)كشيده(، سوراخ شده، چروكيده، تراكم كلسيم،
گرد) كروي(، بزرگتر از اندازه، بدشكل و تخم مرغ هاي خيلی درشت و خيلی ریز.
در پوسته تخم مرغ، بين 4111 تا 14111 سوراخ ریز وجود دارد. بيشتر این سوراخ ها با لایه اي كه به طور طبيعی روي
پوسته وجود دارد، پوشيده شده اند. این لایه ها، در اثر شستشو از بين می روند و سوراخ هاي پوسته باز می شوند. در این
حالت، ميكروب ها به راحتی وارد تخم مرغ می شوند.
قسمت پهن تخم مرغ كه اتاقك هوایی در آن قرار دارد باید پاكيزه باشد. زیرا محل ورود اكسيژن و هوا به داخل تخم مرغ
است. اگر این قسمت، كثيف و پوشيده از آلودگی باشد سوراخ هاي آن بسته شده باشند جوجه دهی چنين تخ ممرغ
هایی كم می شود. تعداد زیادي از جنين ها در این تخم مرغ ها از بين می روند.
تخم مرغهاي داراي پوسته بسيار ضخيم و نازك مناسب جوجه كشی نيستند. نازك بودن پوسته منجر به تبخير آ ب
بيشتر و كاهش درصد جوجه در آوري می شود، از طرفی در این حالت كلسيم كافی براي رشد جنين تامين نمی گردد.
ضخيم بودن پوسته سبب بوجود آمدن مشكل در زمان خروج جوجه از تخم می شود
ویژگی هاي تخم مرغ مناسب جهت جوجه كشی
نطفه داري 
تخم مرغ نطفه دار شامل تخم مرغی می شود كه اسپرم و تخم در ناحيه شيپور با هم تركيب شده باشند.
این مورد در نژادهاي سبك مثل لگهورن حدود 21 % و در نژادهاي سنگين حدود 41 % است و در مورد مرغ بومی اصلاح
شده 42 % می باشد.
عوامل موثربرنطفه داري 
-1 مرغها وخروسهاي بومی مولد
توجه در انتخاب مرغها و خروسهاي مولد حائز اهميت می باشد. باید از خروسهاي جوان استفاده كرد تا به اندازه كافی
فعال باشند و به اندازه كافی اسپرم توليد كنند ،جهت استراحت كافی خروسها باید از آنها به طور متناوب استفاده نمود
زیرا قدرت باروري خروسها از سال دوم به بعد كاهش می یابد.در نژاد مرغ بومی اصلاح شده براي هر 11 مرغ یك خروس
كافی می باشد.
-2 تغذیه گله
و پروتئين جيره باعث كاهش نطفه داري می شود. E و A كمبود برخی ویتامينها به خصوص
-0 شرایط آب و هوایی
از عوامل موثر در توليد اسپرم م یباشد. در هوا ي سرد به علت ین زدن تاج خروس ميزان توليد اسپرم
كاهش می یابد، از این روبراي جلوگيري از این مشكل تاج خروس را قطع م یكنند. هواي گرم نيز منجر به
كاهش توليد اسپرم می شود، همچنين در هواي بسيار گرم جمع آوري تخ ممرغ جهت جوج هكشی صورت
نمی پذ یرد.
-2 نور
نور كافی در سالنهاي پرورش ازجمله عوامل موثر ب ر نطف هداري م یباشد. نور با تاثير بر ترشح هورمونهاي
هپوفيز موجب رشد بيضه ها و افزایش توليد اسپرم می شود.
-7 توليد تخم مرغ
با افزایش ميزان تخمگذاري، درصد نطفه داري نيز افزایش می یابد.
-4 سن مرغ
در اوایل تخمگذاري، اندازه تخم مرغها كوچك و ميزان نطف هداري پایين است و در طول دوره تخمگذاري با
افزایش وزن تخم مرغ درصد نطفه داري نيز افزایش م ییابد. در مرغهاي جوان درصد نطف هداري پایين است و
با افزایش سن نيز درصد نطفه داري كاهش می یابد.
-5 روش هاي جفتگيري
خویش جفتی اثر منفی بر ميزان نطف هداري دارد. در نتيجه با افزایش ه مخونی نطف هداري كاهش م ییابد و
آميخته گيري منجر به افزایش ميزان نطف هداري م یشود. ميزان نطف هداري در جفتگير ي گل هاي بيش از سایر
روشها از جمله جفتگيري لانه اي و تجربی است.
-4 نژاد
نطفه داري در نژادهاي گوناگون متفاوت می باشد. معمولا در نژادهاي سنگين به دليل تمایل كمتر براي جفتگيري ميزان
باروري كمتر از نژادهاي سبك است ولی در مرغ بومی چون یك نژاد سبك به شمار می رود جفت گيري در حد نرمال
می باشد.
ذخيره سازي تخم مرغهاي قابل جوجه كشی
تخم مرغها پس ازجمع آوري بلا فاصله در ماشينهاي جوجه كشی قرار نمی گيرند بلكه مدتی نگهداري می شوند و یكباره
به ماشين جوجه كشی منتقل می شوند.
از جمله عوامل موثر بر نگهداري تخم مرغ موارد زیر می باشد:
-1 حرارت
11 درجه م یباشد و در این دما امكان نگهداري تخ ممرغ - دماي مناسب محل نگهداري تخم مرغ حدود 15
براي یك هفته فراهم است. به دنبال افزایش زما ن نگهداري دماي محيط را باید اندكی كاهش داد. البته
افزایش مدت زمان نگهداري منجر به كاهش جوجه درآوري م یشود. شایان ذكر است اگر دماي محيط
بيش از 21 درجه سانتی گراد باشد رشد جنين آغاز شده و به علت عدم مناسب بودن شرایط رشد پس از
مدتی متوقف می گردد و جنين از بين می رود.
-2 رطوبت
57 % م یباشد. كاهش ميزان رطوبت منجر به - رطوبت نسبی در اتاقهاي نگهدار ي تخ ممرغ حدود 41
تبخير آب داخل تخم مرغ و در نتيجه كاهش ميزان جوجه در آوري می شود.
وضعيت قرار گرفتن تخم مرغها
تخم مرغها در محل نگهداري به صورتی قرار می گيرد كه قسمت پهن تخم آنها رو به بالا باشد. البته طی زمان
نگهداري باید تخم مرغها را روزي چند بار چرخاند، زیرا عدم توجه به این موضوع منجر به چسبيدن جنين به
پوسته و كاهش جوجه در آوري می باشد.
حمل و نقل تخم مرغهاي جوجه كشی
عمل نقل و انتقال تخم مرغها باید با احتياط كامل صورت گيرد. عدم توجه به این موضوع و وجود تكانهاي شدید
ضمن حمل و نقل ممكن است منجر به پاره شدن كيسه هاي هوایی و یا ایجاد تغييراتی در داخل تخم مرغ و به دنبال
آن كاهش جوجه در آوري شود. از این رو باید با قرار دادن قسمت پهن تخم مرغ به طرف بالا باید در بسته بندیهاي
مناسب حمل شوند.
خلاصه این بخش به طور مختصر
1. تمام تخم ها باید از نظر اندازه یكسان باشند .) زیاد بزري و كوچك نباشند (
2. تخم ها نباید آلوده باشند.
0. تخم ها باید سالم بوده و پوست نازك و زبر نداشته باشند.
2. تخم هاي تيره ) رنگی ( از تخم هاي سفيد قابليت جوجه درآوري بهتري دارند.
7. تخم ها باید تازه باشند و بيشتر از 11 روز از زمان نگه داري آنها نگذشته باشد.
4. دماي محل نگه داري تخم ها ) قبل از قرار دادن در دستگاه ( باید بين 11 تا 15 درجه باشد.
5. رطوبت محل نگهداري بين 51 تا 57 درجه باشد.
4. در زمان نگهداري ، تخم ها تكان شدید نخورند و سمت پهن تخم بالا و نوك آن پائين باشد. ) بهتر است در
شانه هاي مخصوص تخم مرغ حمل یا نگهداري شوند (
2. مرغ تخم گذار باید سالم و جوان باشد و از تغذیه خوبی برخوردار باشد.
11 . به ازاي هر 5 تا 11 مرغ یك خروس جوان در گله وجود داشته باشد.
11 . زمانی كه مرغ ها بيشترین تخم گذاري را دارند فصل بهار است و احتمال وجود نطفه در تخم ها بيشتر است.
نكات اساسی در جيره غذایی مرغ بومی تخمگذار
غذاي كامل در رشد و توليد تخ م مرغ نقش بسيار مهمی ایفا م یكند. غذاي كامل عبارت است از آب -
قندها و چربی ها جهت توليد انرژي مورد نيا ز– پروتئي ن- ویتامي ن هاي مور د نياز و مواد معدنی كه بدن
بدان ها احتياج دارد. انرژي توليدي در بدن باید بيشتر از سوختن قندها و چرب یها حاصل شو د، كه در جير
غذائی مرغان از ذرت و گندم و چربی هاي خوراكی كه مرغداران به جيره اضافه م ی كنن د، بدست م ی آید . در
اینجا نكتة بسيار مهمی كه مطرح است آن است كه اگر از گندم در جير غذائی مرغان استفاده می شود
حتماً از مولتی آنزیم ها جهت هضم گندم استفاده شود.
منبع اصلی پروتئين دان سویا م ی باش د، مقدا ري نيز از طریق گندم ت مين م یشو د، پروتئين ذرت كمتر از
پروتئين موجود در گندم است.
ساختمان پروتئين از اسيدهاي آمينه تشكيل شده است كه دو عدد از این اسيدهاي آمينه را مرغداران
بخوبی می شناسند كه عبارتند از متيونين و دیگري ليزین می باشد البته تعداد اسيد آمين ه ها كه بدن بدانها
نياز دارد حدود 27 عدد می باشد كه ميزان هر كدام در جيره باید كام لاً محاسبه و بر اساس نياز مرغان باشد.
لذا زمانی كه باید متيونين و ليزین به جيره اضافه شود ابتدا باید متيونين و ليزین موجود در مواد اولي ه دان
را محاسبه كرده و كمبود آنرا برحسب نياز مرغان به جيره اضافه نمود بنابراین بدون محاسبه نباید متيونين
و ليزین را اضافه نمود چرا كه زیادي و یا كمی آن اثرات سوئی از خود بجاي خواهد گذارد. اسامی دیگر اسيد
آمينه اي كه در جيره مطرح می باشد و باید متناسب با نياز مرغان محاسبه و تنظيم گرد د، عبارتند از آرژني ن،
گلایسين + سرین)این دو با هم باید محاسبه شود. (، هيستيدی ن، ایزولوسين، لوسين ، سيستين)متيونين به
سيستين تبدیل ميشود لذا باید متيونين و سيستين باهم محاسبه گردد.( ، فني لآلانين،
فنيل آلانين +تيروزین )جمع این دو نيز با هم باید محاسبه شود.( ، پرولين، ترئونين، تریپتوفا ن و والي ن و
غيره. البته همانگونه كه بيان گردید تعداد آنها 27 عدد می باشد.
حتی در مورد ویتامين ها و مواد معدنی این امر نيز صادق است كه حتما با محاسبه و بر اساس نياز مرغان این
مواد اضافه گردد. بطور مثال در مورد كلسيم و یا فسفر ابتدا كلسيم و فسفر موجود در مواد اولي ه دان
محاسبه شود سپس كمبود آنها را برحسب نياز مرغان از طریق صدف و یا فسفا تكلسيم ت مين نمو د، والا
هرگز بطور تخمين و یا حدس نباید افزودنی ها را اضافه نمود.
بنابراین تمام مواد و خصوصيات فرمول دان باید متناسب با نياز مرغان در هر سن ز ی از سن ز مرغان باشد. و اگر
در جيره چيزي كم و یا اضافه باشد مشكلاتی را در رشد و توليد و سلا متی مرغان از خود بجاي خواهد
گذاشت. بطور مثال چربی هائی كه در قسم تهاي مختلف لاشه گوشت مرغان انباشته شده است و باعث
پایين آمدن كيفيت لاشه می شود، دليل بر تنظيم نبودن جيره غذائی می باشد.
از موارد دیگري كه در تنظيم جير غذائی بسيار مهم م ی باشد نسبت انرژي جي ره به پروتئين دان در سنين
مختلف است، لذا در هر سن ز ی این نسبت باید كاملا تنظيم باشد در غير این صورت اثرات سوئی از خود بجاي
خواهد گذاشت.
نكته اي دیگر در مورد جيره آن است كه جيره اي ممكن است غليظ و یا رقيق باشد بدین معنی كه چه بسا
ميزان انرژي و پروتئين بالا و یا حتی ميزان آنها پایين باشد. ولی نسبت انرژي به پروتئين باید كاملا نسبت
ثابتی و متناسب با سنز خاصی از گلزه باشد.
در جير او ل كه به جير آغازین معروف است و از صفر تا 22 روزگی می باشد، حداقل پروتئين 21 درصد و ميزان انرژي
124 می باشد. / حدود 2251 كيلوكالري در هركيلوگرم دان است كه نسبت انرژي به پروتئين حدود 7
جير دو م كه جير رشد ناميده می شود و از 20 الی 40 روزگی است، پروتئين آن حدود 14 درصد و انرژي در حدود
0127 كيلوكالري در هركيلوگرم دان در نظر گرفته كه نسبت آنها 144 می باشد.
جير سو م كه به جير تكاملی گفته می شود، و از 42 الی 112 روزگی بوده كه، ميزان پروتئين آن حدود 14 درصد و
122 است. / انرژي دان در حدود 0141 كيلوكالري در هر كيلوگرم دان می باشد. كه نسبت انرژي به پروتئين در حدود 7
جير چهارم كه جير مربوط به 7 درصد توليد تخم مرغ می باشد، و از 110 روزگی آغاز می شود، ميزان پروتئين آن
17 درصد و انرژي آن حدود 0121 كيلوكالري در هر كيلوگرم دان است. كه نسبت انرژي به پروتئين در / در حدود 7
حدود 124 می باشد.
15 درصد و انرژي آن / و بالاخره جير توليد كه از بعد از 7 درصد توليد تخم مرغ شروع می شود، پروتئين آن حدود 7
در حدود 2222 كيلوكالري در هر كيلوگرم دان است كه نسبت انرژي به پروتئين آن حدود 144 می باشد.
بنابراین در تنظيم جيره اگر ميزان انرژي یا پروتئين بالا یا پایين رفت به همان نسبت انرژي یا پروتئين و یا سایر
مشخصات جيره باید بالا یا پایين برود. كه جهت تنظيم مشخصات جيره در هر سن از نسبت انرژي به پروتئين استفاده
می شود. لذا اگر جيره اي غليظ باشد و ميزان انرژي و پروتئين آن بالا باشد،مقدار مصرف آن توسط باید كم شده و اگر
جيره رقيق باشد نسبت به رقيق بودن آن ميزان مصرف توسط مرغان باید بالا رود، بطوریكه در مصرف دان غليظ و یا
رقيق به یك ميزان مواد غذائی به بدن برسد.
بهرحال دان و جيره اي كامل است كه از نظر انرژي، پروتئين، ویتامين ها و مواد معدنی نيازهاي مرغ را كاملاً ت مين
نماید و حتی ماد غذائی اضافی به بدن وارد نشود، چون همانگونه كه كمبو د آن مشك لسا ز اس ت، اضافی آن نيز
اشكالات تغذیه اي بهمراه خوهد داشت.
درشتی دان
امروزه با دستگاه هائی كه تهيه شده است دان را از شكل آردي بصورت دانه هاي درشتی كه درشتی نيز آن قابل
تنظيم می باشد و به دان پلت معروف است، در می آورند. و بعبارت دیگر دستگاه هاي فوق ذرات آرد شد دان را به
یكدیگر چسبانده و به اندازه هائی كه مورد نظر می باشد در می آورد. و ام ا محاسن آن:
ضریب تبدیل پایين تر می آید. 
دان یكنواخت بوده در نتيجه گلزه نيز از نظر چثه و وزن یكنواخت می شود. 
در شكل آردي بودن دان، مرغان مواد اولي ه را انتخاب و جدا كرده و می خورند، در نتيجه باعث سوء تغذیه 
می شود، در صورتی كه در شكل پلت نمی توانند چنين عمل نمایند.
ریخت و پاش دان كمتر می شود. 
نکات مورد استفاده در واکسیناسیون
-1 قطع آب طيورقبل از واكسيناسيون كه در آب و هواي گرم به مدت 1 ساعت و در آب و هواي
معمولی 2 ساعت باشد .
-2 شستشوي آبخوري هاقبل از واكسيناسيون با آب تميز و بدون استفاده از مواد ضدعفونی كننده و
حتما آب واگسيناسيون بدون كلر یا آب چاه یا چشمه باشد.
-0 واكسن را در دماي یخچال و دور از گرما ونور آفتاب نگه دارید .
-2 واكسن را با دذ كافی بكار برید .
-7 پس از انجام واكسيناسيون تمام ظروف واكسن سوزانده و معدوم گردد.
-4 مخلوط واكسن و آب را ابتدا در یك سطل بزري تهيه نمایيد . عموما به ازاي هر 1111 دذ واكسن
00 گرم یا به ازا هر ليتر آب 2تا 0 گرم , شير خشك بدون چربی در نظر گرفته شود ..
-5 قبل و بعد از واكسيناسيون از ویتامين محلول در آب استفاده نمایيد . یك روز قبل از
واكسيناسيون ميزان 111 تا 171 گرم ویتامين سی به دان اضافه گردد تا از استرس ناشی از
واكسيناسيون كاسته شود .
-4 واكسن را بلافاصله پس از تهيه مصرف نمایيد . حداكثر زمان ميان تهيه واكسن و مصرف واكسن
توسط جوجه ها 2 ساعت ميباشد .
-2 واكسن در دو سري در آبخوري ها ریخته شود تا اگر تعدادي از جوجه ها در سري اول از واكسن و
آب استفاده ننمودهاند , در نوبت دوم امكان دسترسی به واكسن را داشته باشند .
-11 از كليه آبخوریهاي موجود در سالن براي دادن واكسن استفاده نمایيد و مطمئن شوید تعداد
آبخوري ها كافی باشد ) حداقل به ازاي هر 71 قطعه جوجه یك آبخوري داشته باشيد (
-11 براي اطمينان از آب خوردن تمامی جوجه ها , گله را به آرامی حركت دهيد . جوجه هاي تشنه
ممكن است بيش از سهمشان آب بخورند .
-12 پس از اتمام مصرف واكسن , آب تازه در اختيار جوجه ها قرار دهيد .
5 باشد . در صورت قليایی بودن آب باید آنرا اسيدي نمود . / 7تا 7 / آب مصرفی باید حدود 7 Ph -10
بستر طيور در مرغداري
این بستر ها به صورت رول هاي بسته بندي شده بهداشتی است كه به جاي پوشال از آن استفاده
ميشود و انواع كاغذ ها در آن استفاده ميشود . بستر در حفظ رفاه و سلامت گله بسيار با اهميت
ميباشد و از آنجا كه طيور به صورت سيستم بسته )داخل سالن ( پرورش داده ميشود و به دليل تماس
مداوم گله با بستر سلامت آنها به صورت مستقيم تحت تاثير كيفيت بستر بوده و نامطلوب بودن آن
باعث ایجاد استرس در گله و افزایش تلفات و عقب ماندن از رشد و نهایتا كاهش راندمان توليدگله
ميگردد .
ویژگی هاي كاغذ بستر
-1 عدم ایجاد گردو غبار در نتيجه تميزي آبخوریها و دانخوریها از ذرات پوشال چوب و مدفوع
-2 هزینه كمتر ، آسانتر ، راندمان بهتر
-0 نمایان شدن مدفوع جهت تشخيص بيماري ها
-2 یكدست بودن و نداشتن تغيير دماي سطح كه استرس را در فصول سرد سال كم ميكند .
-7 تعویض راحت و سریع
-4 بهداشتی
دوران پرورش ومصرف دان
سن به
هفته
روز گرم غذای
مصرفی روزانه
برای هر راس
تعداد
ساعات
روشنایی
مقدار دمای رطوبت
نسبی %
55-06 21 12 11 7 1
55-06 26 16 17 11 1
55-06 11 11 12 11 2
55-05 10 15 12 11 1
55-05 11 11 21 25 5
55-05 11 11 15 11 0
76-06 11 11 51 12 7
76-06 11 11 50 50 1
76-06 11 11 06 02 2
76-06 11 11 05 76 16
76-06 11-11 11 76 77 11
76-06 11-11 16 71 11 11
76-06 11-11 16 72 21 12
76-06 11-11 16 11 21 11
76-06 11-

قیمت : تومان

وزن : <-PostWeight->